KONSULTACJA Z DIETETYKIEM W GABINECIE CZY KONSULTACJA PRZEZ INTERNET?
KONSULTACJA Z DIETETYKIEM W GABINECIE CZY KONSULTACJA PRZEZ INTERNET?
Za sprawą pandemii COVID-19 nasi pacjenci zaczęli coraz częściej korzystać z konsultacji z dietetykiem przez Internet w formie wideokonsultacji lub przez telefon w formie telekonsultacji. I choć wykorzystanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnej medycynie i dietetyce w obliczu powszechnego dostępu do Internetu i urządzeń mobilnych jest powszechne od wielu lat to nie wszyscy są przekonani o skuteczności takiej formy usług. Czy słusznie?
Bez wątpienia jednym z najczęściej wykorzystywanych elementów telemedycyny przez dietetyków są telekonsultacje oraz wideokonsultacje, które na stałe zagościły w gabinetach niektórych specjalistów, również w Instytut Sanvita. Najczęściej stosowane są wideorozmowy i/lub telekonsultacje jako narzędzie służące odbyciu pierwszej wizyty oraz wizyt kontrolnych. Standardem jest też kontakt mailowy z pacjentem, który najczęściej w takiej formie otrzymuje wszystkie niezbędne materiały edukacyjne, tj. zalecenia żywieniowe, wyniki analizy składu ciała oraz jadłospisy. Widzimy duże plusy tej sytuacji. Dzięki temu możemy dotrzeć do osób, dla których konsultacja w gabinecie była pewnym utrudnieniem – osób starszych, z ograniczeniami ruchu, rodziców z dziećmi, osób spoza Warszawy.
Konsultacja w gabinecie czy telekonsultacja dietetyczna?
Jedną z częściej podawanych obaw dotyczących telekonsultacji są mniejsze możliwości weryfikacji podawanych deklaratywnie wartości w przypadku pacjenta. I o ile dane dotyczące sposobu żywienia, ilości spożywanych produktów w ciągu dnia, jakości przygotowywanych posiłków i nawyków żywieniowych są w większości deklaratywne i nie różnią się znamiennie dla konsultacji dietetycznej przeprowadzanej w gabinecie i tej przeprowadzanej online, o tyle problem mogą stanowić dane antropometryczne. Mogą, ale dzięki dokładnym instrukcjom jest to do uniknięcia. Pacjenci konsultowani przez Internet dokonują wszelkich pomiarów samodzielnie co może nieść ze sobą ryzyko większego błędu, natomiast starając się to ryzyko błędu zmniejszyć zawsze na samym początku dokonujemy edukacji w zakresie wykonywania pomiarów masy ciała, obwodów i wzrostu. Obserwujemy, że dokonywanie regularnie pomiarów przez pacjenta niesie ze sobą dodatkowe korzyści – zwiększa świadomość pacjenta dotyczącą samokontroli pewnych parametrów. Często nawyk ten owocuje dłuższym utrzymywaniem pożądanej masy ciała, lepszymi efektami długoterminowymi, z czego niezwykle się cieszymy. Pozostałe podawane przez pacjenta dane staramy się zweryfikować bezpośrednio podczas rozmowy – telekonsultacji lub wideokonsultacji z dietetykiem.
Wideokonsultacje i telekonsultacje dietetyczne. Co na to nauka?
Wyniki badań naukowych dotyczących zastosowania telekonsultacji zarówno w dietetyce jak i w różnych dziedzinach medycyny w większości wskazują na ich podobną skuteczność w porównaniu z klasycznymi konsultacjami odbywającymi się w gabinetach specjalistów. Wykazano, że interwencje w postaci telekonsultacji korzystnie wpływają na poprawę wyników laboratoryjnych i pozwalają na lepszą kontrolę choroby oraz masy ciała. Potwierdzono także, że interaktywne wizyty online z dietetykiem, psychodietetykiem i innymi specjalistami są co najmniej tak skuteczne jak standardowe wizyty dietetyczne, wizyty psychodietetyczne w gabinecie.
W dużych badaniach takich jak MOVE! i TeleMOVE dokonano porównania skuteczności w kontekście redukcji masy ciała konwencjonalnych konsultacji dietetycznych (grupa MOVE!) w stacjonarnym gabinecie dietetycznym w porównaniu z telekonsultacjami (grupa TeleMOVE). Zaobserwowano, że oba podejścia wiązały się ze znaczną redukcją masy ciała u uczestników badania, jednakże zdecydowanie lepsze efekty osiągnęli pacjenci, u których wdrożono rozwiązania z zakresu telemedycyny. Prawie 27% z grupy pacjentów TeleMOVE osiągnęło ubytek masy ciała wynoszący >5%. W przypadku konwencjonalnego poradnictwa stan ten osiągnęło niespełna 12% uczestników. Zatem w niektórych przypadkach skuteczność poradnictwa dietetycznego realizowanego zdalnie wydaje się być nawet wyższa.
Mocne strony telekonsultacji i wideokonsultacji
Podsumowując możemy przyjąć, że głównie równice pomiędzy konsultacją zdalną (wideokonsultacja z dietetykiem, wideokonsultacja z psychodietetykiem / psychologiem, telekonsultacja z dietetykiem, telekonsultacja z psychodietetykiem / psychologiem) polegają przede wszystkim na sposobie kontaktu z dietetykiem oraz wykonywaniem pomiarów (pomiary wykonywane w gabinecie vs pomiary masy ciała, obwodów wykonywane w domu samodzielnie). Skuteczność tych porad w badaniach naukowych jest jednak taka sama. Jest też kilka zauważanych korzyści wynikających z porad udzielanych zdalnie.
Korzyści wynikające z konsultacji zdalnych z dietetykiem:
- Oszczędność czasu (nie trzeba nigdzie dojeżdżać, stać w kolejkach)
- Oszczędność pieniędzy (nie trzeba wydawać pieniędzy na dojazd do specjalisty)
- Komfort i bezpieczeństwo (konsultacje w bezpiecznym otoczeniu, w domu)
- Wygoda (bez wychodzenia z domu)
- Duża dostępność usługi, wyrównanie szans (wystarczy tylko Internet)
Więcej o telekonsultacjach w Instytut Sanvita.
Zobacz także:
- Testy nutrigenetyczne – możliwość wykonania bez wychodzenia w domu!
PIŚMIENNICTWO
- Weinstein R. S., Lopez A. M., Krupinski E. A.: Telemedicine: News from the Front Lines. The American Journal of Medicine, 2014; 127 (3):172-173.
- Kariyawasam D.: The use of telemedicine to assess and advise patients regarding dietary treatment of hyperphosphataemia. EDTNA ERCA J 2005; 31: 215-218.
- Castelnuovo G., Manzoni G.M., Cuzziol P. i wsp.: TECNOB study: Ad interim results of a randomized controlled trial of a multidisciplinary telecare intervention for obese patients with type-2 diabetes. Clin Pract Epidemiol Ment Health 2011; 7: 44-50
- Guilfoyle C., Wootton R., Hassall S. i wsp.: Preliminary experience of allied health assessments delivered face to face and by videoconference to a residential facility for elderly people. J Telemed Telecare 2003; 9: 230-233.
- Chung LMY., Law QPS, Fong SSM i wsp.: A cost-effectiveness analysis of teledietetics in short-, intermediate-, and long-term weight reduction. Journal of Telemedicine and Telecare. 2015; 21(5): 268-275.
- Rutledge T., Skoyen J. A., Wiese J. A., A comparison of MOVE! versus TeleMOVE programs for weight loss in Veterans with obesity. Obesity Research & Clinical Practice, 2017; 11 (3): 344-351.
- Krupa Das S., Brown C., Urban L. E. i wsp.: Weight Loss in Videoconference and In-Person iDiet Weight Loss Programs in Worksites and Community Groups. Obesity (2017) 25, 1033-1041.
- Wang Y., Xue H., Huang Y. i wsp.: A Systematic Review of Application and Effectiveness of mHealth Interventions for Obesity and Diabetes Treatment and Self-Management. Adv Nutr 2017;8:449–62.
