Woda to substancja niezbędna do życia, która obok białek, tłuszczów i węglowodanów oraz składników mineralnych i witamin stanowi jeden z sześciu podstawowych składników pokarmowych. Pełni wiele różnorodnych funkcji i jest zaangażowana w większość procesów zachodzących zarówno w organizmie małego dziecka, jak i dorosłego człowieka. Odpowiednie spożycie wody będzie zatem kluczowe dla właściwego funkcjonowania organizmu.
Różnice w zawartości wody w organizmie są związane z wieloma czynnikami. Jej ilość zależy przede wszystkim od wieku, płci i stanu fizjologicznego. Przeciętnie woda stanowi około 60% całkowitej masy ciała człowieka, jednakże w przypadku małych dzieci i niemowląt jest jej zdecydowanie więcej. Okazuje się, że organizm 24-tygodniowego płodu może zawierać prawie 90% wody, a u noworodka znajduję się jej już tylko 75%. W ciągu roku po urodzeniu zawartość wody w organizmie może zmniejszyć się do 60% całkowitej masy ciała.
Należy pamiętać, że…
…niemowlęta i małe dzieci mają większą całkowitą zawartość wody w organizmie i większą zdolność do start wody.
…dzieci, szczególnie małe mogą mieć trudności w wyrażaniu pragnienia, co może zwiększyć ryzyko odwodnienia!
Jakie jest zalecane zapotrzebowanie dziecka na wodę?
Normy zalecanego, a właściwie wystarczającego spożycia wody zostały opracowane w Polsce przez Instytut Żywienia i Żywności w Warszawie. Należy pamiętać, że normy te uwzględniają zarówno wodę pitną w czystej postaci, ale również wodę pochodzącą z różnego rodzaju napojów i dostarczaną wraz z pożywieniem.
Powszechnie zakłada się, że woda pitna i woda pochodząca z napojów stanowi około 80% wody dostarczanej z dietą i jest głównym źródłem wody w całodziennej diecie. Z żywności natomiast pochodzi średnio pozostałe 20% wody. Oczywiście jest to w dużej mierze zależne od wyboru produktów i obróbki termicznej. Jeśli na co dzień podajemy dziecku spore ilości warzyw i owoców oraz zupy czy też przeciery i musy, które zawierają znaczne ilości wody udział płynów pochodzących z żywności będzie zdecydowanie większy. Średnia zawartość wody w warzywach i owocach może wynieść od 40% do 90% w zależności od rodzaju produktu. Dla kontrastu w produktach zbożowych zawartość wody jest mniejsza niż 40%.
Zalecane dzienne spożycie wody w grupie niemowląt i małych dzieci.
-
- Niemowlęta od 0 do 5 miesięcy -> 100-190 ml na kilogram masy ciała
- Niemowlęta od 5 miesięcy do roku -> 800-1000 ml
- Dzieci od 1 do 3 roku życia -> 1250 ml
- Dzieci od 4 do 6 roku życia -> 1600 ml
- Dzieci od 7 do 9 roku życia -> 1750 ml
Niemowlęta karmione piersią nie muszą być dodatkowo dopajane, ponieważ uważa się, że pokarm matki zapewnia wystarczającą do 6 miesiąca życia dziecka ilość płynów. W momencie wprowadzania żywności uzupełniającej wskazane jest wprowadzać również płyny w rekomendowanych ilościach. Zaczynamy oczywiście od wody i… właściwie na niej skończyć powinniśmy! Według ekspertów to właśnie czysta woda jest najlepszym płynem dla naszego dziecka! Z podawania soków i różnego rodzaju napojów można praktycznie zrezygnować, ponieważ to czysta woda najlepiej służy zaspokajaniu pragnienia. Niestety według badań prowadzonych w Polsce okazuje się, że dzieci wciąż piją za mało wody, a udział soków w ich diecie jest nadal zbyt duży. Częste sięganie po soki i inne napoje zawierające wartość energetyczną mogą przyczynić się między innymi do wczesnego rozwoju próchnicy oraz nadwagi i otyłości, a także powstawania bolesnych wzdęć brzucha.
Jaką wodę podawać?
Eksperci zalecają niemowlętom i małym dzieciom do 3 roku życia podawanie wody źródlanej lub naturalnej wody mineralnej. Woda ta powinna być niskosodowa, niskosiarczanowa i najlepiej niskozmineralizowana, czyli powinna posiadać do 500 mg składników mineralnych na litr. Oczywiście podawana dziecku woda powinna być również czysta pod względem bakteriologicznym i chemicznym.
Jak przekonać dziecko do picia wody?
– Ważne jest, aby pierwszym płynem z jakim dziecko będzie miało styczność będzie czysta woda naturalna.
– Podawaj dziecku wodę nawet jeśli nie zgłasza, że chce pić.
– Ucz je pić wodę powoli, małymi łyczkami.
– Dziecko powinno mieć stały dostęp do wody – butelka z wodą powinna stać obok miejsca, w którym aktualnie przebywa czy się bawi.
– Kup dziecku własny kolorowy bidonik do picia wody lub wybierzcie razem kubeczek, który będzie służył tylko do tego celu.
KLAUDIA WIŚNIEWSKA, dietetyk kliniczny
Instytut Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej „Sanvita”
PUBLIKACJA: DOBRA MAMA, 2016
