SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelit) to choroba jelit, w której bakterie z jelita cienkiego zaczynają rosnąć w nadmiarze i mogą powodować wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia i biegunki. SIBO może prowadzić do zaburzeń trawienia czy wchłaniania składników odżywczych, a w konsekwencji nawet do niedożywienia organizmu. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie leczenie i wsparcie dietetyczne. Jednym ze sposobów leczenia SIBO jest dieta eliminacyjna, którą należy skonsultować z dietetykiem.
Po czym poznać, że SIBO może dotyczyć Ciebie?
Objawy SIBO są niespecyficzne – to znaczy, że na pierwszy rzut oka ciężko odróżnić SIBO od innych chorób, np. od zespołu jelita drażliwego. Objawy zespołu rozrostu bakteryjnego obejmują: ból brzucha, nadmiar gazów, odbijanie, wzdęcia, uczucie pełności, przelewanie, biegunki czy zaparcia. Zazwyczaj ponad dwie trzecie pacjentów z SIBO zgłasza wyżej wymienione objawy [1].
Jak diagnozować SIBO?
Istnieje wiele metod, aby zdiagnozować SIBO, jednak każda z nich ma swoje plusy i minusy. Obecnie, testy oddechowe są najszybszym i najmniej inwazyjnym badaniem wykonywanym przy podejrzeniu SIBO. Są to testy oddechowe: wodorowe lub wodorowo-metanowe [2].
Leczenie SIBO. Dieta i dietetyk kliniczny w postępowaniu z SIBO
Celem leczenia SIBO jest zmniejszenie liczby bakterii w jelicie cienkim. Należy pamiętać, że diagnoza gastrologiczna decyduje o konkretnym leczeniu farmakologicznym. Najczęściej polega ono na stosowaniu antybiotykoterapii, którą ustala lekarz. Leczenie SIBO może też obejmować uzupełnianie niedoborów witamin czy składników mineralnych oraz łagodzenie nieprzyjemnych dolegliwości [1].
Jednak oprócz farmakoterapii niezwykle istotną rolę odgrywa styl życia, a w szczególności dieta w SIBO. Wykazano, że u znacznej części pacjentów z zespołem jelita drażliwego występuje również SIBO. Wobec tego wydaje się, że stosowanie diety low-FODMAP może łagodzić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego u osób cierpiących na SIBO, tym samym być elementem leczenia SIBO [3].
Dieta w SIBO – low-FODMAP
Dieta low-FODMAP to dieta eliminacyjna polegająca na wyeliminowaniu z diety produktów, które mogą sprzyjać rozwojowi bakterii w jelitach, takich jak cukier, miód, słodkie owoce, zboża, nabiał, strączki, warzywa kapustne, cebula i czosnek. Oznacza to, że dieta low-FODMAP stosowana w SIBO wyklucza wysoko fermentujące substancje, takie jak oligo-, di- i monosachardy, poliole i fruktany. Protokół dietetyczny FODMAP składa się z 3 etapów:
- Etap 1, czyli faza eliminacji z diety produktów bogatych w FODMAPs. Trwa od 2 do 6 tygodni.
- Etap 2, czyli faza ponownego wprowadzenia do diety produktów zawierających FODMAPs w określonej ilości i czasie. Tzw. testowanie wrażliwości jelit na konkretne produkty. Trwa od 8 do 12 tygodni.
- Etap 3, czyli faza personalizacji diety, która polega na wprowadzeniu jak największej liczby produktów, które są źródłem FODMAPs, ale przy jednoczesnym zachowaniu komfortu jelitowego i braku nieprzyjemnych dolegliwości [4].
Dieta low-FODMAP wiąże się z wieloma wyzwaniami, dlatego bardzo ważne jest, aby wprowadzać taki sposób żywienia pod okiem wykwalifikowanego dietetyka.
Po pierwsze cały protokół jest dość skomplikowany do zrozumienia.
Po drugie, nieodpowiednio zbilansowane żywienie może negatywnie wpłynąć na jakość diety oraz prowadzić do licznych niedoborów żywieniowych (np. wapnia, żelaza czy błonnika). Wynika to przede wszystkim z faktu, iż wiele grup produktów (zwłaszcza w pierwszym etapie diety) zostaje ograniczona. Przykładowo pieczywo, makarony czy kasze zawierające gluten, nabiał zawierający laktozę, owoce (np. jabłka, brzoskwinie, śliwki) czy warzywa (np. cebula, czosnek, por, kalafior) [5].
Istnieją także doniesienia, które wskazują, że dieta ta może prowadzić do zmiany mikroflory jelitowej na gorsze, a co więcej pogłębiać istniejący stan dysbiozy u pacjentów z SIBO. Dlatego potrzebne są dalsze badania, aby scharakteryzować specyficzną dietę do leczenia SIBO [3]. Istotne jest, aby nie zwiększać ryzyka niedoborów pokarmowych i pogorszenia stanu w SIBO stosując dietę samodzielnie bez wsparcia specjalisty.
Możesz kupić jadłospis bazujący na diecie low fodmap przygotowany przez naszego dietetyka!
SIBO – jak może pomóc dietetyk
Dietetyk może pomóc Ci w opracowaniu planu żywieniowego, który uwzględni Twoje indywidualne potrzeby i preferencje żywieniowe. Dietetyk może pomóc w śledzeniu Twojego postępu i w dostosowaniu planu żywieniowego, gdy Twój stan się poprawi lub pogroszy. Współpraca z dietetykiem może pomóc w leczeniu SIBO i poprawie jakości Twojego życia. Jeśli zdiagnozowano u Ciebie SIBO, chcesz dowiedzieć się jak można wesprzeć leczenie dietą, uzyskać specjalistyczne porady dietetyczne online lub stacjonarnie (dietetyk Warszawa), czy też indywidualny zbilansowany plan żywienia – umów wizytę dietetyczną i zobacz efekty diety.
Autor: Dietetyk Instytutu Sanvita
Zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie już teraz! Umów się na wizytę dietetyczną z naszym doświadczonym dietetykiem klinicznym online i razem stworzymy spersonalizowany plan żywieniowy, który pomoże Ci osiągnąć swoje cele zdrowotne. Twój lepszy, bardziej zrównoważony styl życia czeka na Ciebie – wystarczy tylko jeden krok, aby rozpocząć tę niezwykłą podróż!
Sprawdź także:
Nadciśnienie tętnicze
Dieta dla mężczyzn
Dieta low fodmap
Bibliografia:
- RAO, Satish SC; BHAGATWALA, Jigar. Small intestinal bacterial overgrowth: clinical features and therapeutic management. Clinical and translational gastroenterology, 2019, 10.10.
- CHEN, Binrui, et al. Prevalence and predictors of small intestinal bacterial overgrowth in irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis. Journal of gastroenterology, 2018, 53: 807-818.
- Wielgosz-Grochowska, Justyna Paulina, Nicole Domanski, and Małgorzata Ewa Drywień. “Efficacy of an Irritable Bowel Syndrome Diet in the Treatment of Small Intestinal Bacterial Overgrowth: A Narrative Review.” Nutrients 14.16 (2022): 3382.
- https://www.monashfodmap.com/ibs-central/diets/
- Wilson, B., Cox, S., & Whelan, K. (2021). Challenges of the low FODMAP diet for managing irritable bowel syndrome and approaches to their minimisation and mitigation. Proceedings of the Nutrition Society, 80(1), 19-28.