Nadciśnienie tętnicze w obecnych czasach przyjęło rozmiary epidemii zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że niemal 10 milionów dorosłych Polaków ma nadciśnienie tętnicze – czyli co czwarty Polak cierpi na to schorzenie.
Czym jest nadciśnienie tętnicze?
Jest to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale podwyższonymi wartościami ciśnienia krwi. Głównymi czynnikami wpływającymi na rozwój nadciśnienia są:
- otyłość,
- wysokie spożycie sodu (= soli),
- stres,
- czynniki genetyczne.
Nieleczone nadciśnienie tętnicze może prowadzić do naprawdę groźnych powikłań. Poprzez uszkadzanie naczyń krwionośnych może spowodować miażdżycę tętnic, a to z kolei może prowadzić do zawału serca czy udaru mózgu. Skutki choroby mogą obejmować również niewydolność nerek, niewydolność krążenia i demencję.
Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się:
gdy w trzech pomiarach wykonanych w pozycji siedzącej po kilkuminutowym odpoczynku, w odstępach co najmniej kilkudniowych, wartości ciśnienia tętniczego wynoszą 140/90 mm Hg lub więcej.
Jak sobie z nim radzić i co robić? Jakie znaczenie ma dieta?
Nieodłącznym elementem leczenia nadciśnienia jest farmakoterapia, kontrola ciśnienia oraz stała opieka lekarza. Jednak oprócz tego niezbędna jest także zmiana stylu życia.
Wymieniamy tutaj przede wszystkim:
- Normalizację masy ciała, czyli w przypadku osób z nadwagą lub otyłością – redukcję nadmiernej masy ciała
- Eliminację alkoholu oraz palenia papierosów
- Wprowadzenie dostosowanej indywidualnie aktywności fizycznej
- Zastosowanie odpowiedniej diety, która opiera się na zasadach zdrowego żywienia. Zakłada ona zmniejszone spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, zwiększone spożycie warzyw i owoców, a przede wszystkim ograniczenie soli.
Przede wszystkim osobom z nadciśnieniem tętniczym polecamy dietę DASH, która zakłada:
- Spożywanie 4-5 posiłków dziennie;
- Zwiększenie ilości warzyw i owoców w diecie;
- Spożywanie ryb co najmniej dwa razy w tygodniu;
- Ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i cholesterolu, wybieranie chudego nabiału oraz chudego mięsa, a także wprowadzanie do diety roślinnych źródeł białka takich jak suche nasiona roślin strączkowych;
- Decydowanie się na pełnoziarniste produkty zbożowe zamiast pszennych – są one bardzo dobrym źródłem błonnika;
- Spożywanie orzechów, bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe w ilości 1 garści dziennie.
Najlepsze efekty można uzyskać poprzez stosowanie opisanych zasad wraz z równoczesnym ograniczeniem spożycia soli. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego rekomenduje ograniczenie spożycia soli kuchennej do 5 g na dzień (co odpowiada ≤ 2 g sodu). Ta ilość jest równoznaczna z płaską łyżeczką soli.
Potwierdzono, iż u chorych na nadciśnienie ograniczenie spożycia soli o 4,4 g/dobę powoduje średnio spadek ciśnienia tętniczego o 5,4/2,8 mm Hg.
Poza dosalaniem potraw, należy wziąć pod uwagę również produkty, które już zawierają sód, ponieważ został on dodany np. na etapie ich produkcji. Należą do nich m.in.: pieczywo, mięso i jego przetwory, mleko i produkty mleczne, sery, produkty wędzone, żywność typu fast – food, a także środki konserwujące dodawane do żywości. Dlatego zachęcamy do zapoznawania się z etykietami produktów i wybierania tych o mniejszej zawartości sodu oraz kontrolowania jego ilości w codziennej diecie.
W jednym z badań wykazano, że spożycie białka roślinnego było odwrotnie proporcjonalne do ciśnienia tętniczego. Badania wykazały, że spożywanie o 2,8% więcej kalorii w postaci białka roślinnego wiąże się z obniżeniem ciśnienia skurczowego (-2,14 mmHg) i rozkurczowego (-1,35 mmHg) krwi.
Co to oznacza?
Dieta bogata w produkty roślinne powinna być częścią zdrowego stylu życia w celu zapobiegania i leczenia nadciśnienia. Staraj się zamieniać mięso (zwłaszcza przetworzone, czerwone, smażone) na roślinne alternatywy. Mogą to być rośliny strączkowe – ciecierzyca, fasola, groch, bób, soczewica, ale także tofu, tempeh czy seitan.
Dbaj o codzienną aktywność i próbuj krok po kroku redukować negatywne nawyki żywieniowe. Modyfikacja stylu życia na lepszy może uchronić Cię przed nadciśnieniem lub jego powikłaniami.
Efekty diety
Jeśli chcesz skonsultować się z dietetykiem to gorąco Cię zapraszam na konsultację dietetyczną, po której otrzymasz spersonalizowany plan diety. Na wizycie wykonamy pomiary, a w tym także analizę składu ciała. Indywidualne podejście jest niezwykle istotne, a dopasowany do Twoich potrzeb jadłospis na pewno będzie pomocny. Postaram się przekazać Ci dodatkowe wskazówki w leczeniu nadciśnienia, aby codzienne wybory żywieniowe nie były takie trudne! 🙂
Autor: Oliwia Pietrasińska
Dietetyk Instytutu Sanvita
Godziny przyjęć:
Wtorek: 12.00 – 20.00
Czwartek: 12.00 – 20.00
Sprawdź także:
Badanie składu ciała
Dieta dla mężczyzn
Bibliografia:
3. Tykarski, Andrzej, et al. “Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym—2019 rok.” Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 5.1 (2019): 1-86.
4. Gajda, Edward. “Fitoterapia i dieta w zapobieganiu i leczeniu nadciśnienia tętniczego.” Post. Fitoterap 20 (2019): 73-80.
5. Elliott P, Stamler J, Dyer AR, Appel L, Dennis B, Kesteloot H, Ueshima H, Okayama A, Chan Q, Garside DB, Zhou B. Association between protein intake and blood pressure: the INTERMAP Study. Arch Intern Med. 2006 Jan 9;166(1):79-87.
Jedna odpowiedź do “Nadciśnienie Tętnicze”