Programowanie prenatalne, czyli jak dieta mamy w czasie ciąży wpływa na zdrowie dziecka w przyszłości?
Prawidłowa dieta kobiety w ciąży jest niezwykle ważna dla właściwego rozwoju płodu. Rozwijanie się wad rozwojowych czy występowanie poronień bardzo często jest związane z zaburzeniami metabolicznymi. Rolę mogą w tym również odgrywać niedobory składników odżywczych w organizmie matki.Jednak liczne badania kliniczne potwierdzają również wpływ diety na rozwój chorób wieku dorosłego. Dlatego kobiety w ciąży powinny zwracać szczególną uwagę na prawidłowe komponowanie swojego jadłospisu. To pomoże zabezpieczyć swoje potomstwo również przed rozwojem chorób w późniejszych latach życia.
Ważny życiowy start
Najważniejszy czas dla prawidłowego rozwoju dziecka to jego pierwsze 1000 dni życia. Obejmują one czas od samego poczęcia po pierwsze indywidualne jadłospisy dla maluszka. W trakcie rozwoju płodu występują okresy, kiedy określone czynniki środowiska zewnętrznego mogą nieść negatywny wpływ np. na rozwój układu krążenia. Oznacza to, że niektóre elementy diety programują organizm dziecka i mogą wpływać na stan jego zdrowia w późniejszych latach życia. Nieodpowiedni poziom składników odżywczych w diecie kobiety ciężarnej może w trwały sposób zmieniać metabolizm. Może mieć również wpływ przebieg procesów fizjologicznych, co zwiększa predyspozycje dzieci np. do otyłości.
Uważaj na to co jesz
Przyszłe mamy powinny zwracać uwagę na dostarczanie odpowiedniej ilości składników odżywczych, aby ich dziecko rozwijało się prawidłowo z miesiąca na miesiąc. Największą rolę w rozwoju chorób przewlekłych odgrywa mała masa urodzeniowa dziecka. Może przyczyniać się do skoków ciśnienia tętniczego, wystąpienia cukrzycy typu 2, czy zespołu metabolicznego w dorosłym wieku. Poza tym niedożywienie mamy przede wszystkim we wczesnym okresie ciąży może przyczyniać się do rozwinięcia zaburzeń cholesterolowych, krzepnięcia krwi, a także zwiększać szanse na wystąpienie otyłości oraz choroby wieńcowej w późniejszych latach życia.
Możesz minimalizować ryzyko alergii
Przez ostatnie lata obserwowany jest wzrost częstości występowania chorób alergicznych wśród dzieci w krajach wysoko rozwiniętych. Na podstawie tego można wyciągnąć wnioski, że oprócz genetycznej predyspozycji do alergii ogromnie ważną rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Przede wszystkim przewaga wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 6 nad omega 3. Również niedobory witamin antyoksydacyjnych w diecie matki zwiększa ryzyko wystąpienia alergii u dziecka. Dlatego bardzo ważne jest, aby jadłospis kobiety w ciąży był odpowiednio urozmaicony i nie zabrakło w nim żadnych składników odżywczych. Ograniczenie kontaktu z alergenami zarówno wziewnymi jak i pokarmowymi w ciąży wcale nie przynosi ewidentnych korzyści w postaci obniżenia częstości występowania objawów alergii. Dlatego popularne w ciąży diety eliminujące produkty powszechnie uważane za alergizujące nie są potrzebne. Nie pomogą one ustrzec dziecko przed chorobami w późniejszych latach życia.
Co z tym białkiem?
Coraz częściej wspomina się o nadmiarze białka w naszej diecie, przede wszystkim w postaci mięsa. Często stosowane diety odchudzające opierają się w dużej mierze o produkty wysokobiałkowe. Poza tym często dla utrzymania prawidłowej masy ciała ograniczamy spożycie produktów zbożowych ze względu na ich dużą kaloryczność. W rezultacie powoduje to większy udział białka w diecie. Okazuje się, że stosowanie diety bogatej w białko, czyli przede wszystkim z dużym udziałem mięsa, może również mieć negatywny wpływ na zdrowie dzieci. Taki rodzaj diety stosowany przez kobietę w ciąży może zwiększyć predyspozycje dziecka do nadwagi lub otyłości w wieku dorosłym. Niedobory składników mineralnych w jadłospisie matki również mogą mieć wpływ na rozwój m.in. w przypadku niedoboru, ale również nadmiaru wapnia w diecie matki.
Programowanie wewnątrzmaciczne nie jest jeszcze w pełni zbadanym tematem. Jednak większość naukowców jest zgodnych , że różne czynniki środowiskowe (m.in. dieta) wpływają nie tylko na rozwój dziecka w trakcie ciąży, ale również na jego stan zdrowia w życiu dorosłym. Dlatego też kobiety w ciąży powinny szczególnie dbać o to, aby ich jadłospis był urozmaicony i nie zabrakło w nim wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
autor: Adrianna Frelich, dietetyk kliniczny
źródło: Dobra Mama nr 3 (49)
