Zamienniki cukru, takie jak erytrytol czy ksylitol są często wybierane przez dietetyków jako alternatywa dla cukru białego. Znalazły one duże zastosowanie w przemyśle spożywczym. Są wykorzystywane m.in. w wyrobach cukierniczych, napojach bezalkoholowych. Sprawdzą się również w diecie osób, które chcą zadbać o zdrowie swoich zębów lub cierpią na cukrzycę.
Erytrytol
Niskokaloryczny słodzik, o słodkości o 30% mniejszej niż sacharoza. 1g erytrytolu zawiera ok 0,2 kcal. Charakteryzuje się brakiem posmaku. Konsumenci tego słodzików zauważają również delikatne działanie chłodzące. Dzięki zdolności do zwiększania uczucia słodkości i zmniejszania posmaku intensywnych słodzików w produktach, są często mieszane z syntetycznymi substancjami słodzącymi. Doniesienia wskazują, że erytrytol może chronić komórki śródbłonka w warunkach hiperglikemii. Badania in vitro pokazały również, że erytrytol wspomaga usuwanie wolnych rodników z organizmu oraz ma właściwości chroniące błony komórkowe. Ponadto stwierdzono, że jednoczesne przyjmowanie równomolowych ilości erytrytolu i fruktozy powoduje upośledzenie wchłaniania tej ostatniej substancji. Jest dobrze wchłaniany w jelicie, dzięki czemu prawdopodobieństwo wystąpienia efektu przeczyszczającego jest mało prawdopodobne.
Ksylitol
Uważany jest jako najsłodszy alkohol cukrowy, o słodkości porównywalnej do sacharozy i kaloryczności wynoszącej 2,4 kcal/g (jest to kaloryczność prawie o połowę mniejsza, niż cukru stołowego). Podobnie jak w przypadku erytrytolu, po jego spożyciu można odnotować uczucie chłodzenia. Pozyskiwany jest z ksylanu, znajdującego się w brzozie. Jego regularne spożywanie w odpowiednich dawkach powoduje redukcję próchnicy oraz odgrywa również rolę w zmniejszeniu powstawania płytki nazębnej, dzięki zdolności do hamowania wzrostu i metabolizmu Streptococcus mutans i Streptococcus sobrinus. Z tego powodu jest często wykorzystywany jako składnik pasty do zębów. Ze względu na swoje właściwości, jest on szeroko stosowany w żywności, farmaceutykach oraz w produktach takich jak gumy do żucia i cukierki.
Podsumowanie
Zarówno erytrytol, jak i ksylitol sprawdzą się jako zamiennik cukru w wyrobach piekarniczych i cukierniczych. Biorąc pod uwagę kaloryczność, lepszym wyborem dla osób chcących zredukować nadmierną masę działa będzie jednak erytrytol. Można rozważyć jednak dodanie większej ilości tej substancji, aby zachować walory smakowe posiłku. Jest to spowodowane mniejszym uczuciem słodkości, niż w przypadku sacharozy.
Autor: Marta Woźniak
Dietetyk Instytutu Sanvita
Godziny przyjęć:
Poniedziałek: 12.00 – 17.00
Środa: 12.00 – 17.00
Piątek: 12.00 – 18.00
Sprawdź także:
Badanie składu ciała
Menopauza i dieta w okresie okołomenopauzalnym
Bibliografia:
1. Łajdecka K. Kujawska-Łuczak M. Stosowanie niskokalorycznych środków słodzących u osób z cukrzycą typu 2. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2016; 7(1): 25-26.
2. Koszowska A. Dittfeld A. Nowak J. i wsp., Cukier – czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi? Nowa Medycyna. 2014(1): 36-41. Dostęp: czytelnia medyczna.pl, 27.06.2020 r.